Καρκίνος στο πάγκρεας

Το πάγκρεας είναι ένα πολύ σημαντικό όργανο το οποίο βρίσκεται πίσω από το στομάχι. Συμβάλλει στην πέψη, παράγοντας τα ένζυμα που διασπούν τα τρόφιμα και ορμόνες που βοηθούν στη διαχείριση του σακχάρου στο αίμα και επιτρέπουν στον οργανισμό να αποθηκεύσει και να αξιοποιήσει την ενέργεια από την πέψη των τροφών.

Ο καρκίνος στο πάγκρεας εμφανίζεται όταν τα κύτταρα στο πάγκρεάς  μεταλλάσσονται και πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα, σχηματίζοντας έτσι έναν όγκο. Ο όγκος που υπάρχει στο πάγκρεας μπορεί να είναι είτε καλοήθης είτε κακοήθης.

Σε αρχικό στάδιο οι όγκοι στο πάγκρεας δεν εμφανίζονται σε απεικονιστικές εξετάσεις και γι’ αυτό το λόγο πολλοί άνθρωποι δεν λαμβάνουν διάγνωση παρά μόνο όταν ο καρκίνος έχει κάνει μετάσταση.

Καρκίνος στο πάγκρεας: Τύποι

Ο καρκίνος στο πάγκρεας διακρίνεται σε διάφορους τύπους:

Το αδενοκαρκίνωμα αποτελεί τον πιο κοινό τύπο καρκίνου του παγκρέατος (95%) και προέρχεται από τα εξωκρινή κύτταρα (που αποτελούν την πλειοψηφία του παγκρέατος) που επενδύουν τον παγκρεατικό πόρο.

Πιο σπάνια συναντάμε μορφές εξωκρινών όγκων που περιλαμβάνουν:

• Το επιθηλιακό καρκίνωμα
• Το αδενοπλακώδες καρκίνωμα
• Το βλεννώδες κυσταδενοκαρκίνωμα

Ακόμα πιο σπάνιοι τύποι που προέρχονται από τα ενδοκρινικά κύτταρα (5%) περιλαμβάνουν:

• Το γλουκαγόνωμα
• Το ινσουλίνωμα
• Το VIPομα
• Το σωματοστατίνωμα

Τέλος ξεχωριστή κατηγορία αποτελεί το ενδοπορικό θηλώδες βλεννώδες νεόπλασμα του παγκρέατος (IPMN).

Καρκίνος στο πάγκρεας και συμπτώματα

Συνήθως δεν υπάρχουν πρώιμα σημάδια του καρκίνου στο πάγκρεας. Τα συμπτώματα στις περισσότερες περιπτώσεις εμφανίζονται όταν ο όγκος αρχίσει να επηρεάζει και άλλα όργανα του πεπτικού συστήματος.

Όμως, ακόμα κι όταν εμφανίζει συμπτώματα, αυτά συχνά είναι παρόμοια με εκείνα που προκαλούνται από άλλες καταστάσεις. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να είναι τα εξής:

• Ίκτερος (κιτρίνισμα των ματιών ή του δέρματος)
• Φαγούρα στο δέρμα
• Σκούρα κίτρινα ή καφέ ούρα
• Χλωμά, λιπαρά, δύσοσμα κόπρανα που μπορεί να επιπλέουν στην τουαλέτα
• Πόνος στο στομάχι ή στην πλάτη
• Δυσπεψία ή δυσφορία μετά την κατανάλωση λιπαρών τροφών
• Απώλεια όρεξης ή ανεξήγητη απώλεια βάρους
• Ναυτία και έμετος
• Εξαιρετική κούραση
• Νεοεμφανιζόμενος διαβήτης

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο στο πάγκρεας;

Οι πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου στο πάγκρεας αυξάνονται όταν ισχύουν παράγοντες κινδύνου όπως:

• Χρόνια παγκρεατίτιδα
• Χρόνιος σακχαρώδης διαβήτης
• Κάπνισμα
• Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
• Ορισμένες σπάνιες κληρονομικές ασθένειες
• Οικογενειακό ιστορικό με καρκίνο στο πάγκρεας
• Παχυσαρκία
• Ηλικία (Οι περισσότεροι άνθρωποι με καρκίνο στο πάγκρεας είναι άνω των 65 ετών)

Πως γίνεται η διάγνωση;

Το πρώτο στάδιο για την διάγνωση του καρκίνου στο πάγκρεας περιλαμβάνει τη λήψη του ιστορικού του ασθενή και τη φυσική εξέταση η οποία περιλαμβάνει:

• Ψηλάφηση της κοιλίας για τυχόν μάζες ή υγρά στις περιοχές κοντά στο πάγκρεας, το στομάχι και το ήπαρ.
• Επισκόπηση του δέρματος και των ματιών για σημάδια ίκτερου.
• Ψηλάφηση για τυχόν διογκωμένους λεμφαδένες πάνω από την κλείδα και άλλες θέσεις στο σώμα.

Έπειτα πραγματοποιούνται κάποιες απεικονιστικές εξετάσεις όπως:

• Διακοιλιακοί υπέρηχοι
• Αξονική τομογραφία κοιλίας
• Μαγνητική χολαγγειο-παγκρεατογραφία (MRCP
• Ενδοσκοπική παλίνδρομη χολαγγειο-παγκρεατογραφία (ERCP)
• Διαδερμική διαηπατική χολαγγειογραφία (PTC)
• Ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα (EUS)

Καρκίνος στο πάγκρεας και θεραπεία

Η θεραπεία του καρκίνου στο πάγκρεας περιλαμβάνει πολλαπλά βήματα, με το πιο κύριο όμως να είναι η χειρουργική αφαίρεση του όγκου.

Επιπλέον σε συνδυασμό με το χειρουργείο χρησιμοποιείται και η χημειοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία. Πριν το χειρουργείο εφόσον απαιτείται η συρρίκνωση του όγκου ή μετά το χειρουργείο για την ελαχιστοποίηση του κινδύνου επανεμφάνισης της νόσου ή ακόμα και όταν δεν είναι δυνατή η χειρουργική αφαίρεση του όγκου με στόχο την αύξηση του προσδόκιμου ζωής του ασθενούς.

Οι χειρουργικές επεμβάσεις που χρησιμοποιούνται είναι οι εξής:

• Λαπαροσκόπηση
• Επέμβαση Whipple
• Περιφερική παγκρεατεκτομή
• Κεντρική παγκρεατεκτομή
• Ολική παγκρεατεκτομή

Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα, μπορείτε να επικοινωνήστε με τον Δρ. Μανόλη Σεβαστιάδη, εξειδικευμένο Γενικό Χειρουργό κοιλίας και σπλαχνικών οργάνων, με πολυετή εργασία σε μεγάλα Νοσοκομεία της Γερμανίας και της Ελλάδας.