Κήλες

Oι κήλες του κοιλιακού τοιχώματος αποτελούν ένα από τα συχνότερα αίτια επίσκεψης των ασθενών σε έναν Γενικό Χειρουργό. Παρόλο που δεν απειλούν άμεσα τη ζωή του ασθενούς χρήζουν αντιμετώπισης, καθώς ενδέχεται να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές.

Τι ορίζεται ως κήλη;

Η κήλη εμφανίζεται σε περίπτωση όπου ένα όργανο ή ένας λιπώδης ιστός συμπιέζεται και προβάλλει από κάποιο αδύναμο σημείο ενός μυ ή του συνδετικού ιστού που ονομάζεται περιτονία. Ανάλογα με το είδος της μια κήλη χαρακτηρίζεται ως ανατάξιμη ή μη ανατάξιμη. Πιο συγκεκριμένα, ως ανατάξιμη χαρακτηρίζεται η κήλη όπου το όργανο που προβάλλει μπορεί να επανέλθει στην κανονική του θέση. Αντιθέτως, στην περίπτωση των μη ανατάξιμων κηλών το όργανο που προβάλλει δεν μπορεί να αναταχθεί.

Κήλες & Είδη

• Βουβωνοκήλη (Inguinal hernia): Η πιο κοινή μορφή κήλης, που εμφανίζεται όταν μέρος του εντέρου προβάλλει μέσω του βουβωνικού πόρου. Η βουβωνοκήλη αποτελεί τη συχνότερη κήλη στους άνδρες.
• Μηροκήλη (Femoral hernia): Εμφανίζεται όταν λιπώδης ιστός ή μέρος του εντέρου προβάλλει μέσω του μηριαίου δακτυλίου, κάτω από τον βουβωνικό πόρο. Η μηροκήλη αποτελεί τη συχνότερη μορφή κήλης στις γυναίκες.
• Ομφαλοκήλη (Umbilical hernia): Παρουσιάζεται όταν μέρος του εντέρου προβάλλει μέσω του κοιλιακού τοιχώματος κοντά στον ομφαλό. Συχνή στα νεογνά, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και σε ενήλικες.
• Μετεγχειρητική κήλη (Incisional hernia): Εμφανίζεται όταν ιστός προβάλλει μέσω προηγούμενης χειρουργικής τομής στην κοιλιακή χώρα που έχει αποδυναμωθεί με την πάροδο του χρόνου.
• Επιγαστρική κήλη (Epigastric hernia): Εντοπίζεται κατά μήκος της λευκής γραμμής, μεταξύ του ομφαλού και του κάτω μέρους του θώρακα. Ονομάζεται και «κήλη λευκής γραμμής» και εμφανίζεται με μεγαλύτερη συχνότητα στους άνδρες συγκριτικά με τις γυναίκες.

Πώς δημιουργούνται οι κήλες;

Οι κήλες προκαλούνται όταν για κάποιο λόγο αυξάνεται  η ενδοκοιλιακή πίεση και υπάρχει γενετική προδιάθεση. Εάν κάποιο τμήμα του κοιλιακού τοιχώματος είναι αδύναμο, η αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης προκαλεί την προβολή του οργάνου και την εμφάνιση κήλης.

Τα αίτια εμφάνισης των κηλών είναι τα κάτωθι:

• Συγγενείς διαταραχές: Παθήσεις που εμφανίζονται κατά την εμβρυϊκή ανάπτυξη και υπάρχουν από τη γέννηση.

• Ηλικία: Η προοδευτική εξασθένηση των μυών του κοιλιακού τοιχώματος με την πάροδο του χρόνου.
• Γενετική προδιάθεση: Οικογενειακό ιστορικό με κήλες.
• Βλάβες ή επεμβάσεις: Τραυματισμοί ή χειρουργικές επεμβάσεις που αποδυναμώνουν τους μύες.
• Χρόνιος βήχας και ΧΑΠ: Ο επαναλαμβανόμενος βήχας αυξάνει την ενδοκοιλιακή πίεση.
• Εγκυμοσύνη: Ειδικά σε περιπτώσεις πολλαπλών κυήσεων.
• Δυσκοιλιότητα: Η έντονη πίεση κατά την κένωση αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης κάποιας κήλης.
• Άρση βαρών: Επίπονες δραστηριότητες ή σωματική καταπόνηση.
• Παχυσαρκία: Το αυξημένο βάρος δημιουργεί επιπλέον πίεση στο κοιλιακό τοίχωμα.
• Υγρό στην κοιλιά: Ασκίτης ή άλλα παθολογικά υγρά προκαλούν αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης.
• Κάπνισμα: Το κάπνισμα προκαλεί εξασθένηση του συνδετικού ιστού, γεγονός που αυξάνει τις πιθανότητες εκδήλωσης κάποιας κήλης.

Με ποια συμπτώματα εμφανίζονται οι κήλες;

Οι κήλες μπορεί να προκαλέσουν διάφορα συμπτώματα, ανάλογα με τον τύπο και τη σοβαρότητά τους. Στις περισσότερες περιπτώσεις, το βασικό σύμπτωμα είναι η παρουσία ενός ορατού εξογκώματος, το οποίο μπορεί να εμφανίζεται ή να μεγαλώνει όταν ο ασθενής βήχει ή σηκώνει βάρος.

Αναλυτικά, τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Ορατό εξόγκωμα: Είναι συχνά εμφανές, ειδικά κατά την όρθια στάση ή κατά την αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης. Συνήθως, υποχωρεί  όταν ο ασθενής ξαπλώνει.
• Αίσθηση βάρους ή πίεσης: Πολλοί ασθενείς περιγράφουν ένα αίσθημα βάρους ή πίεσης στην περιοχή της κήλης, ειδικά μετά από παρατεταμένη όρθια στάση ή έντονη δραστηριότητα.
• Πόνος ή δυσφορία: Ο πόνος μπορεί να είναι ήπιος έως μέτριος και συνήθως εντείνεται με τη σωματική δραστηριότητα ή την καταπόνηση.
• Αίσθημα καύσου ή ευαισθησία: Κάποιοι ασθενείς μπορεί να αισθάνονται καύσο ή ευαισθησία στην περιοχή γύρω από την κήλη.

Σε προχωρημένες περιπτώσεις ή όταν η κήλη παγιδευτεί, τα συμπτώματα ενδέχεται να γίνουν έντονα και να απαιτήσουν επείγουσα ιατρική φροντίδα. Εάν εμφανίζετε ναυτία ή εμετό, τότε θα πρέπει να επισκεφθείτε άμεσα έναν ιατρό.

Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση;

Η διάγνωση μιας κήλης πραγματοποιείται κυρίως μέσω κλινικής εξέτασης από έναν εξειδικευμένο γενικό χειρουργό. Σε περιπτώσεις όπου η κλινική εξέταση δεν επαρκεί, όπως σε μικρές ή εσωτερικές κήλες, μπορεί να ζητηθούν απεικονιστικές εξετάσεις, όπως υπερηχογράφημα, αξονική ή μαγνητική τομογραφία, οι οποίες προσφέρουν σαφή εικόνα της κατάστασης και βοηθούν στον ακριβή εντοπισμό και τον χαρακτηρισμό της κήλης. Η έγκαιρη διάγνωση είναι κρίσιμη για την αποφυγή επιπλοκών και τη σωστή επιλογή θεραπευτικής προσέγγισης.

Ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία για τις κήλες;

Η θεραπεία της κήλης εξαρτάται από το μέγεθος, την τοποθεσία, τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων και τον κίνδυνο επιπλοκών. Παρόλο που μικρές, ασυμπτωματικές κήλες μπορεί να παρακολουθούνται χωρίς άμεση παρέμβαση, η χειρουργική αποκατάσταση είναι η πιο αποτελεσματική λύση, καθώς η κήλη δεν μπορεί να υποχωρήσει από μόνη της και ενδέχεται να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές (περίσφιξη). Υπάρχουν δύο κύριες χειρουργικές μέθοδοι: η ανοιχτή και η λαπαροσκοπική αποκατάσταση.

Στην ανοιχτή χειρουργική, γίνεται τομή στο σημείο της κήλης, το περιεχόμενο επαναφέρεται στη φυσιολογική του θέση και το αδύναμο σημείο ενισχύεται με ειδικό πλέγμα. Η λαπαροσκοπική μέθοδος, που είναι ελάχιστα επεμβατική, πραγματοποιείται μέσω μικρών τομών, προσφέροντας ταχύτερη ανάρρωση και λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο. Και οι δύο μέθοδοι είναι αποτελεσματικές, αλλά η επιλογή εξαρτάται από τον τύπο της κήλης, την κατάσταση του ασθενούς και την εμπειρία του χειρουργού.

Η επιτυχία της θεραπείας εξαρτάται από τη σωστή διάγνωση, την εξατομικευμένη προσέγγιση και την εξειδίκευση του χειρουργού. Η έγκαιρη επέμβαση όχι μόνο εξαλείφει τα συμπτώματα, αλλά προλαμβάνει και επικίνδυνες επιπλοκές.

Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για τις κήλες και τις μεθόδους θεραπείας τους,  μπορείτε να επικοινωνήστε με τον Δρ. Μανόλη Σεβαστιάδη, εξειδικευμένο Γενικό Χειρουργό κοιλίας και σπλαχνικών οργάνων, με πολυετή εργασία σε μεγάλα Νοσοκομεία της Γερμανίας και της Ελλάδας.