Χρόνια Δυσκοιλιότητα & Χειρουργική Αντιμετώπιση

Η χρόνια δυσκοιλιότητα είναι μια επίμονη διαταραχή της εντερικής λειτουργίας, η οποία, όταν δεν ανταποκρίνεται στη συντηρητική αγωγή ενδέχεται να απαιτήσει χειρουργική αντιμετώπιση για την οριστική αποκατάσταση της ποιότητας ζωής του ασθενούς. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων η δυσκοιλιότητα αντιμετωπίζεται με συντηρητικά μέτρα, όμως σε κάποιες περιπτώσεις δεν αποδίδουν καρπούς.

Τι ορίζεται ως χρόνια δυσκοιλιότητα;

Η χρόνια δυσκοιλιότητα είναι μια λειτουργική διαταραχή του εντέρου, η οποία χαρακτηρίζεται από εμμένουσα δυσκολία στην αφόδευση. Επίσης, χαρακτηρίζεται από σπάνιες ή ατελείς κενώσεις, σκληρά κόπρανα και συχνά την ανάγκη έντονης προσπάθειας κατά την κένωση.

Πρόκειται για μια κατάσταση που δεν οφείλεται απαραίτητα σε οργανική βλάβη, αλλά σχετίζεται με τη λειτουργία του παχέος εντέρου. Σε αντίθεση με την περιστασιακή δυσκοιλιότητα, η οποία εμφανίζεται παροδικά λόγω διατροφικών ή ψυχολογικών παραγόντων, η χρόνια δυσκοιλιότητα είναι πιο δύσκολα αντιμετωπίσιμη και συχνά απαιτεί εξατομικευμένη θεραπευτική προσέγγιση.

Ποια είναι τα αίτια πρόκλησής της;

Πριν εξεταστούν παθολογικά αίτια της χρόνιας δυσκοιλιότητας είναι σημαντικό να αξιολογηθούν καθημερινές συνήθειες που επηρεάζουν τη λειτουργία του εντέρου. Η ανεπαρκής πρόσληψη φυτικών ινών, η χαμηλή κατανάλωση υγρών, η καθιστική ζωή και η αυξημένη πρόσληψη επεξεργασμένων τροφών, σακχάρων και κορεσμένων λιπαρών αποτελούν συνήθεις αιτιολογικούς παράγοντες.

Η ενίσχυση της σωματικής δραστηριότητας, η επαρκής λήψη υγρών, η αύξηση της κατανάλωσης φυτικών ινών και η μείωση των επεξεργασμένων τροφών συχνά βελτιώνουν σημαντικά τα συμπτώματα.

Όταν, ωστόσο, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής δεν αποδίδουν, είναι πιθανό να υποκρύπτεται οργανικό ή συστηματικό αίτιο.

Παθήσεις όπως ο υποθυρεοειδισμός, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, ο σακχαρώδης διαβήτης, η εκκολπωματίτιδα, καθώς και νευρολογικές ή ψυχιατρικές διαταραχές — όπως η νόσος του Parkinson, η πολλαπλή σκλήρυνση, το άγχος, η κατάθλιψη και ο τραυματισμός της σπονδυλικής στήλης — μπορούν να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν τη δυσκοιλιότητα.

Τέλος, πρέπει να αποκλείεται το ενδεχόμενο αποφρακτικών αιτιών, όπως ο καρκίνος του παχέος εντέρου, ιδιαίτερα σε ασθενείς με νέα ή επιδεινούμενα συμπτώματα.

Με ποια συμπτώματα εμφανίζεται η χρόνια δυσκοιλιότητα;

Η χρόνια δυσκοιλιότητα δεν περιορίζεται μόνο στη μειωμένη συχνότητα των κενώσεων. Συνοδεύεται συχνά από ένα σύνολο συμπτωμάτων που επηρεάζουν την καθημερινή ζωή του ασθενούς.

Η κλινική εικόνα μπορεί να διαφέρει σημαντικά από άτομο σε άτομο και η αναγνώριση των συνοδών συμπτωμάτων είναι ουσιώδης για την εκτίμηση της βαρύτητας της κατάστασης.

Ειδικότερα, τα συμπτώματα με τα οποία εμφανίζεται η χρόνια δυσκοιλιότητα είναι τα κάτωθι:

• Κοιλιακός πόνος (πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά την αφόδευση)
• Αίσθημα φουσκώματος
• Ναυτία και γενική δυσφορία
• Μειωμένη όρεξη για φαγητό
• Πόνος κατά την κένωση
• Αίμα στα κόπρανα
• Ακούσια απώλεια βάρους
• Πρόπτωση ορθού

Πότε η χρόνια δυσκοιλιότητα χρειάζεται χειρουργική αντιμετώπιση;

Η χειρουργική αντιμετώπιση της χρόνιας δυσκοιλιότητας, όπως προαναφέρθηκε, δεν αποτελεί την πρώτη επιλογή θεραπείας. Όμως,  εξετάζεται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, όταν όλα τα συντηρητικά μέτρα έχουν αποτύχει να προσφέρουν ουσιαστική ανακούφιση.

Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να έχει προηγηθεί εκτενής διαγνωστικός έλεγχος, ο οποίος να τεκμηριώνει τη φύση και το ακριβές αίτιο της δυσκοιλιότητας.

Η χειρουργική ένδειξη τίθεται κυρίως σε δύο κατηγορίες ασθενών:

• Άτομα με σύνδρομο βραδείας διάβασης του παχέος εντέρου, όπου το έντερο εμφανίζει μειωμένη κινητικότητα και δεν ανταποκρίνεται στη φαρμακευτική αγωγή.
• Ασθενείς με αποφρακτική δυσχεσία  που οφείλεται ανατομικές ανωμαλίες, όπως πρόπτωση ορθού ή ύπαρξη εντεροκήλης.

Η απόφαση για επέμβαση λαμβάνεται πάντοτε με βάση συγκεκριμένα κριτήρια, ενώ ο ασθενής ενημερώνεται αναλυτικά για τη φύση της επέμβασης, τις πιθανότητες επιτυχίας, καθώς και τους πιθανούς κινδύνους.

Χρόνια δυσκοιλιότητα & Χειρουργική Αντιμετώπιση

Η χειρουργική αντιμετώπιση της χρόνιας δυσκοιλιότητας εφαρμόζεται σε επιλεγμένους ασθενείς, στους οποίους η συντηρητική θεραπεία έχει αποτύχει και έχει τεκμηριωθεί σαφές παθοφυσιολογικό υπόβαθρο μέσω εξειδικευμένων εξετάσεων. Η προσέγγιση εξατομικεύεται, ανάλογα με την υποκείμενη αιτία και τον τύπο της δυσκοιλιότητας.

Οι κύριες χειρουργικές επιλογές περιλαμβάνουν:

1. Κολεκτομή

Απευθύνεται σε ασθενείς με σύνδρομο βραδείας διάβασης του παχέος εντέρου, δηλαδή μειωμένη κινητικότητα χωρίς αποφρακτικό αίτιο. Σε αυτή την περίπτωση αφαιρείται το μη λειτουργικό τμήμα του παχέος εντέρου. Η τεχνική αυτή έχει ικανοποιητικά αποτελέσματα, με υψηλά ποσοστά βελτίωσης των συμπτωμάτων. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η φυσιολογική λειτουργία του ορθού και του πυελικού εδάφους.

2. Χειρουργική αποκατάσταση αποφρακτικής δυσκοιλιότητας

Σε περιπτώσεις που η δυσκοιλιότητα σχετίζεται με πρόπτωση του ορθού, ορθοκήλη ή εντεροκήλη, ενδείκνυνται ανατομικές διορθωτικές επεμβάσεις, όπως:

• Ορθοπροπηξία
• Σφιγκτηροπλαστική σε περιπτώσεις μυϊκής ανεπάρκειας κ.ά.

Οι παρεμβάσεις αυτές βελτιώνουν την ανατομική και λειτουργική ισορροπία της πυελικής χώρας, αποκαθιστώντας τη φυσιολογική διαδικασία της αφόδευσης.

3. Μυοτομή του έσω σφιγκτήρα

Σε ασθενείς με υπερτονία του έσω σφιγκτήρα και έντονο πόνο κατά την αφόδευση, μπορεί να εφαρμοστεί χειρουργική μυοτομή, ώστε να μειωθεί η αντίσταση και να διευκολυνθεί η κένωση. Αυτή η τεχνική αφορά πολύ εξειδικευμένες περιπτώσεις.

Η επιτυχία της χειρουργικής θεραπείας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ορθή επιλογή των υποψηφίων και τον προσεκτικό προεγχειρητικό έλεγχο. Η απόφαση για επέμβαση λαμβάνεται, μόνο όταν τεκμηριώνεται σαφής αιτιολογία. Έτσι, ο ασθενής ανακουφίζεται από τα συμπτώματα της χρόνιας δυσκοιλιότητας, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής του.

Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για την αντιμετώπιση της χρόνιας δυσκοιλιότητας, μπορείτε να επικοινωνήστε με τον Δρ. Μανόλη Σεβαστιάδη, εξειδικευμένο Γενικό Χειρουργό κοιλίας και σπλαχνικών οργάνων, με πολυετή εργασία σε μεγάλα Νοσοκομεία της Γερμανίας και της Ελλάδας.